Servis Teknolojisi alanı hizmet olarak sunulan bulut dağıtım modellerinden oluşan bulut bilişim’in temelinde yer alan bir kilit taşıdır. Bulut tabanlı ortamlarda inşa etmek ve gerçekleştirmek için kullanılan çok sayıda önde gelen servis teknolojisi bu bölümde yer almaktadır.
Web Tabanlı Servisler
Standart protokollerin kullanımına bağlı olan Web Tabanlı Servisler, bir ağ üzerinde birlikte çalışabilen makineler arasındaki etkileşim mantığındaki birimlerden oluşur. Bu servisler genellikle endüstri standartları ve sözleşmeler uyarınca özel olmayan teknolojiler üzerinden iletişmek için tasarlanır. Çünkü yegane fonksiyonları bilgisayarlar arasında veri işlemektir. İlgili servisler API’leri kullanır ve herhangi bir kullanıcı arayüzleri yoktur. Web servisleri ve REST servisler Web Tabanlı Servislerin bilinen iki formudur.
Bu yazıda aşağıdaki konular incelenmektedir:
- Web Servisleri
- REST Servisleri
- Servis Ajanları
- Servis Katmanı
Web Servisleri
Genellikle “SOAP-tabanlı” ön eki alan Web servisleri, kurulmuş ve çok yönlü ortak bir ortam olan Web Tabanlı Servis mantığını temsil eder. XML ile birlikte Web servislerinin ardındaki çekirdek teknolojiler aşağıdaki endüstri standartları tarafından temsil edilir;
- Web Servisleri Tanımlama Dili (WSDL) – Bu işaretleme dili bir Web servisinin uygulama programlama arayüzünü (API) belirtmek amacıyla bir WSDL tanımı yaratmakta kullanılır. Bireysel operasyonlar (functions) ve her bir operasyonun I/O mesajlarını içerir.
- XML Şema Tanım Dili (XML Schema) – Web servislerinin alışverişindeki mesajlar XML kullanılarak ifade edilmelidir. XML şemaları Web servisleri tarafından kullanılan XML tabanlı I/O mesajlarının veri yapısını tanımlamak için oluşturulurlar. XML şemaları WSDL tanımlarının içine gömülü veya direkt bağlı olabilirler.
- SOAP – Basit Nesne Erişim Protokolü olarak bilinen bu standart, Web servislerinin talep ve yanıt mesajlaşmaları için kullanılan yaygın bir mesajlaşma formatını tanımlar. SOAP mesajları Body ve Header bölümlerinden oluşur. Önceleri ana mesajı barındırırken daha sonraları işlem esnasında işlenebilir olan metadataları bulundurmak için kullanılır hale gelmiştir.
- Evrensel Tanım, Keşif ve Bütünleştirme (UDDI) – Bu standart, servis kayıtlarını düzenler. Kayıtlar keşif amaçlı bir servis kataloğunun parçası olarak yayınlanabilen WSDL tanımlarıdır.
Bu dört teknoloji topluca Web servis teknolojilerinin ilk neslini oluşturur. Web servis teknolojilerinin ikinci nesli, kapsamlı bir dizi ek fonksiyon alanlarını tanımlamak için geliştirilmiştir. Örneğin, güvenlik, güvenilirlik, işlemler, yönlendirme ve iş süreç otomasyonu gibi.
REST Servisleri
REST servisleri çekirdek Web teknolojileri kullanımına dayalı hizmet uygulamalarında ortaya çıkan, World Wide Web’in özelliklerini taklit eden servis mimarisini şekillendiren bir dizi kısıtlamaya göre tasarlanmıştır.
Web servislerinin aksine, REST servisleri bireysel teknik arayüzlere sahip değillerdir. Fakat bunun yerine HTTP methodlarının kullanımı ile kurulan ve tekdüze sözleşme olarak bilinen ortak bir teknik arayüzü paylaşırlar.
Altı REST tasarım kısıtlaması:
- İstemci – Sunucu
- Vatansız (Stateless)
- Önbellek
- Arayüz / Tekdüze Sözleşme
- Katmanlı Sistem
- Talebe bağlı Kod
Servis Ajanları
Servis ajanları çalışma anındaki mesajları kesmek için tasarlanmış olay odaklı programlardır. Aktif ve Pasif ajanlar bulunmaktadır ve bu her iki tür de bulut ortamında yaygındır. Aktif servis ajanları bir mesajın içeriğini okuma ve durdurma üzerine bir eylem gerçekleştirir. Eylem genellikle mesaj içeriğinde veya mesaj yolunda değişiklik yapmayı gerektirir. Pasif servis ajanları ise mesaj içeriğini değiştirmezler. Bunun yerine mesajı okur ve içeriğin belli bölümlerini alabilirler. Genellikle gözlemleme, loglama veya raporlama amaçlıdır.
Bulut tabanlı ortamlar “esnek ölçeklendirme” ve “kullanım kadar öde” faturalandırması gibi özelliklerin çalışma anında izlenmesi ve ölçümünün yapılması için sistem düzeyinin ve özel servis ajanlarının kullanımına dayanmaktadır.
Servis Katmanı
Servis hesaplama ile ilgili en yaygın katman platformu türleri Enterprise Service Bus (ESB) ve orkestrasyon platformlarıdır. ESB; servis komisyonculuğu, yönlendirme ve mesaj kuyruğu oluşturma gibi bir dizi aracı işlem özelliğini kapsar. Orkestrasyon ortamları, barındırma ve iş akış mantığının çalıştırılması için tasarlanmıştır.
Servis katmanının her iki formu da bulut tabanlı ortama dağıtılabilir ve işletilebilir.
