Bulut Servisi Com Logo

Bir bulut servis modeli bulut sağlayıcısı tarafından sunulan BT kaynaklarının önceden paketlenmiş bileşimini temsil eder. Üç yaygın bulut servis modeli resmiyet ve kimlik kazanmıştır:

  • Altyapı Servisi (Infrastructure-as-a-Service)
  • Platform Servisi (Platform-as-a-Service)
  • Yazılım Servisi (Software-as-a-Service)

Bu üç modelden birinin diğerini nasıl kapsadığına bilgiyi ise yazının devamındaki Bulut Servis Modellerinin Birleşimi bölümünde bulabilirsiniz.

Aşağıda örnekleri bulunan diğer servis modelleri, bu üç temel bulut servis modelinin kapsamındaki BT kaynaklarının farklı kombinasyonlarından özelleştirilmiş varyasyonlardan meydana gelmektedir:

  • Depolama Servisi (Storage-as-a-Service)
  • Veritabanı Servisi (Database-as-a-Service)
  • Güvenlik Servisi (Security-as-a-Service)
  • İletişim Servisi (Communication-as-a-Service)
  • Birleştirme Servisi (Integration-as-a-Service)
  • Test Servisi (Testing-as-a-Service)
  • İşlem Servisi (Process-as-a-Service)

Altyapı Servisi (IaaS)

Altyapı servisi modeli bulut servisi tabanlı arayüz ve araçlar vasıtasıyla erişilebilen, altyapı merkezli BT kaynaklarının bileşiminden oluşan bir BT ortamını temsil eder. Bu ortam donanım, ağ, bağlantı, işletim sistemi ve diğer işlenmemiş BT kaynaklarını içerir. Geleneksel barındırma veya dış kaynak kullanım ortamlarının aksine, Altyapı Servisi ile BT kaynakları ölçeklemenin basitleştirilmesi ve altyapının özelleştirilmesi için sanallaştırılır ve demetler halinde paketlenir.

Altyapı servisi ortamının genel amacı bulut tüketicilerine yapılandırma ve kullanımlarında yüksek seviye kontrol sağlar. Altyapı servisi tarafından sağlanan BT kaynakları genelde önceden yapılandırılmış değildir ve yönetim sorumluluğunu doğrudan bulut tüketicisine bırakır. Bulut tüketicisi tarafından kullanılan bu model yaratılmak istenen bulut tabanlı ortam üzerinde yüksek seviyede kontrol gerektirir.

Bulut sağlayıcıları birbirleri ile kendi bulut altyapılarında ölçekleme yapabilmek adına altyapı servisi temini için anlaşabilirler. Farklı bulut sağlayıcılar tarafından sunulan IaaS ürünlerin sağladığı BT kaynaklarının türleri ve markalar değişebilir. IaaS ortamlar aracılığıyla sunulan BT kaynaklarını genellikle yeni başlatılan sanal örnekler olarak sunulmaktadır. Tipik bir IaaS ortamındaki merkezi ve temel BT kaynağı bir sanal sunucudur. Sanal sunucular, işlemci kapasitesi, hafıza ve yerel depolama alanı gibi belirtilen sunucu donanım gereksinimleri ile kiralanır.

Platform Servisi (PaaS)

Platform servisi modeli yapılandırılmış ve dağıtılmış BT kaynaklarının bileşiminden oluşan kullanıma hazır ve önceden tanımlanmış bir ortamı temsil eder. Platform servisi özel uygulamaların tüm ömür döngülerinin desteklenmesi için kullanılan araçlar ve ürünlerden oluşan kullanıma hazır bir ortamın kullanımı ilkesine dayanır.

Bir bulut tüketicisinin platform servisi ortamını kullanmasının yaygın sebepleri:

  • Bulut tüketicisinin şirket içi ortamlarını bulut ortamına ölçekleme ve ekonomik nedenlerle genişlemek istemesi,
  • Bulut tüketicisinin şirket içi ortamını tümüyle yedekleyecek olan hazırlanmış ortamı kullanmak istemesi,
  • Bulut tüketicisinin bir bulut sağlayıcısı olarak kendi bulut servislerini diğer bulut tüketicilerinin kullanımına sunmak istemesi,

olarak beliriyor.

Hazır yapılmış bir platformun kullanımı ile, bulut tüketicisi altyapı servisi modeli üzerinden sağlanan yalın altyapı BT kaynaklarının kurulum ve sürdürülmesi için gereken yönetim yükünden kurtulmuş oluyor. Diğer taraftan, platform tarafından sunulan ve barındırılan BT kaynakları üzerinde bulut tüketicisine daha düşük seviyede bir kontrol sunulur.

Platform servisi ürünleri farklı geliştirme yığınları ile kullanılabilir. Örneğin, Microsoft Azure .NET tabanlı bir ortam sunarken, Google Uygulama Motoru Java ve Python tabanlı bir ortam sunar.

Yazılım Servisi (SaaS)

Paylaşılmış bulut servisi olarak bir yazılım programı ve bir ürün veya genel bir fayda olarak kullanıma sunmak Yazılım Servisi’nin tipik profilini temsil eder. Yazılım servisi modeli bulut tüketicilerinden oluşan bir kesime yeniden kullanılabilir bir bulut servisi olarak sunulur. Tüm pazaryeri kiralanabilen ve farklı amaçlar için kullanılabilen Yazılım Servisi ürünlerinden oluşur.

Bir bulut tüketicisi yazılım servislerinin uyarlamaları üzerinde sınırlı bir yönetim kontrolüne sahiptir. Genellikle bulut sağlayıcı tarafından tedarik edilir fakat bulut servisi resmiyette kime ait ise sahip rolü de kendisine bırakılır. Örneğin, platform servisi ortamını kullanan yada ortamda çalışan bir bulut tüketicisi organizasyon, aynı ortamda yazılım servisi teklifi sunmak için bir bulut servisi oluşturabilir. Aynı organizasyon yazılım servisi tabanlı bir bulut servisi sağlayıcı rolü üstlendiğinde, bu bulut servisini kullanan diğer organizasyonlar da birer bulut tüketicisi olurlar.

Bulut Servisi Modellerinin Karşılaştırılması

Bulut Servisi Modeli Bulut Tüketicisine Tanınan Kontrol Seviyesi Bulut Tüketicisinin Kullanımına Sunulan İşlevsellik
SaaS kullanım ve kullanım ile ilgili yapılandırma ön-uç kullanıcı arayüzü erişimi
PaaS sınırlı yönetim platformun kullanan bulut tüketicisi için BT kaynakları üzerinden orta seviye yönetim kontrolü
IaaS tüm yönetim BT kaynakları ile ilgili sanallaştırılmış altyapıya tam erişim

Tipik bulut servisi modellerindeki kontrol seviyeleri karşılaştırması.

 

Bulut Servis Modeli Yaygın Bulut Tüketici Faaliyeti Yaygın Bulut Sağlayıcı Faaliyeti
SaaS bulut servisini yapılandırma ve kullanma uygular, yönetir ve bulut tüketicisi tarafından kullanılan bulut servisinin izlenmesini sağlar
PaaS geliştirmeler, testler, dağıtım ve bulut tabanlı çözümler ile bulut servislerinin yönetimi altyapıyı, platformu, arakatmanı ve diğer gerekli BT kaynaklarını önceden yapılandırır, bulut tüketicisi kullanımı için gerekli izlemeleri yapar
IaaS yalın altyapının yapılandırılması ve kurulumu, yönetimi ve gerekli yazılımın izlenmesi fiziksel işlem, depolama, ağ ve barındırmanın sağlanması ve yönetilmesi ile bulut tüketicisi kullanımı için gerekli izlemeleri yapar.

Bulut tüketicisi tarafından gerçekleştirilen faaliyetler ve bulut sağlayıcılarının bulut servisleri ile olan etkileşimleri

Bulut Servisi Modellerinin Birleştirilmesi

Üç temel bulut servisi modeli, uygulamaların birleştirilmesi için fırsat tanıyan doğal bir hiyerarşi içerir. Aşağıda en yaygın iki birleşim ile bu konuya kısaca değinilmektedir.

IaaS + PaaS

Bir platform servisi ortamı altyapı servisi ortamı tarafından sağlanan fiziksel ve sanal sunucular ile diğer BT kaynakları ile kıyaslanabilir bir altyapı üzerine inşa edilir.

Bir bulut sağlayıcının, bulut tüketicisi için kendi bulutunda bir platform servisi ortamı oluşturarak altyapı ortamı sağlaması gerekli değildir. Bulut sağlayıcısının teklif ettiği platform servisi ortamı, diğer bir bulut sağlayıcısından kiralanan bir altyapı servisi ortamı seçilerek oluşturulabilir.

Böyle bir ayarlamanın ardındaki motivasyon, ekonomik etkiler veya ilk bulut sağlayıcısının mevcut kullanım kapasitesinin azalması olabileceği gibi, belli bir bulut tüketicisinin verilerinin belli bir bölgede fiziksel olarak tutulması gereksinimi de olabilir.

IaaS + PaaS + SaaS

Tüm bu üç bulut servisi modeli, birbiri üzerine inşa edilen BT kaynaklarının katmanlarından oluşabilir. Örneğin, önceki katmanlı mimari üzerine ekleme yaparak platform servisi tarafından hazırlanmış ortam, bulut tüketicisi olan organizasyon tarafından kendi yazılım servisinin ticari bir ürün olarak kullanımı adına geliştirmesinin ve dağıtımının yapılması için kullanılabilir.